BUGÜN 5 ARALIK TÜRK KADINININ SEÇME VE SEÇİLME HAKKININ TANINMASININ 85. YIL DÖNÜMÜ

Türkiye’de kadınlar siyasal haklarını ilk kez 1930 yılında Eylül ayından Ekim Ayının 20’sine kadar süren Belediye Seçimlerinde kullanılmıştır. Böylece ilk defa İzmir ve İstanbul illerinin bazı belediye meclislerine girmeye başlamıştır.

"Bir toplum, bir millet erkek ve kadın denilen iki cins insandan meydana gelir. Mümkün müdür ki, bir toplumun yarısı topraklara zincirlerle bağlı kaldıkça, diğer kısmı göklere yükselebilsin!"

M. Kemal ATATÜRK

Cumhuriyet kazanımlarının en önemlilerinden biri olan “Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilmesi”nin yıldönümünü bugün kutlamaktayız. Türkiyeli kadınlara seçme ve seçilme hakkı 3 Nisan 1930 tarihinde belediyelerde, 26 Ekim 1933`te köy ihtiyar heyeti ve muhtarlık seçimlerinde ve son olarak da 5 Aralık 1934`te Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde tanınmıştır. Türkiye, Fransa ve İtalya`dan 11, Romanya`dan 12, Bulgaristan`dan 13, Belçika`dan 14, İsviçre`den ise 36 yıl önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanımıştır.

5 Aralık 1939 Yılında Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliği ile kadınların ilk kez oy kullanması ve aday olabilmesi hakkı tanındı.

Türkiye, Fransa ve İtalya’dan 11 yıl, Romanya’dan 12 yıl, Bulgaristan’dan 13 yıl, Belçika’da 14 yıl, İsviçre’den 36 yıl önce Kadınlara Seçme ve Seçilme hakkı tanınmıştır.

1930 yılından itibaren çıkartılan bazı yasalarla kadınlar önce Belediye Seçimlerine katılma, köylerde muhtar olma ve ihtiyar meclislerinde üye seçilme hakkını kullanmışlardır. Ancak 5 Aralık 1934 yılından itibaren de Milletvekili Seçme ve Seçilme Hakları tanınmıştır.

Türkiye’de kadınlar siyasal haklarını ilk kez 1930 yılında Eylül ayından Ekim Ayının 20’sine kadar süren Belediye Seçimlerinde kullanılmıştır. Böylece ilk defa İzmir ve İstanbul illerinin bazı belediye meclislerine girmeye başlamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ilk kadın muhtarı Aydın’ın Çine İlçe’sine bağlı Demirdere Köyünde (bugünkü Karpuzlu İlçesi) yaklaşık 500 oy alarak seçimi kazanan Gül Esin Hanım olmuştur.

Ancak 5 Aralık 1934 yılında TBMM’ne sunulan Anayasa ve Seçim Kanununda yapılan değişiklik ile 317 üyeli Mecliste oylamaya katılan 258 milletvekilinin tümünün oyuyla değişiklik önerisi kabul edilmiş ve kadınlar seçme ve seçilme hakkını elde etmiştir.

Kadınların ilk kez kullanıldığı ve aday olabildiği TBMM V. Dönem Seçimleri ile ilkkez 17 kadın Milletvekili 8 Şubat 1935’de Meclis’e girdi.