Fakir Baykurt Edebiyat Kahvesi'nin Duisburg'da (2005) düzenlediği bir okuma gününde tanıştım şair-yazar Ahmet Özer'le. Oradaki görüşmemizden sonra iletişimi hiç koparmadık. Yazışır, telefonlaşır, yaz tatillerinde Ankara'da Mülkiyeliler Birliği'nin bahçesinde oturur uzun uzun söyleşiriz.
Fakir Baykurt Edebiyat Kahvesi’nin Duisburg’da (2005) düzenlediği bir okuma gününde tanıştım şair-yazar Ahmet Özer’le. Oradaki görüşmemizden sonra iletişimi hiç koparmadık. Yazışır, telefonlaşır, yaz tatillerinde Ankara’da Mülkiyeliler Birliği’nin bahçesinde oturur uzun uzun söyleşiriz.
Ahmet Özer, Türkiye’de tanınmış bir edebiyat adamıdır; ürünlerini gazete ve dergilerde sık sık görürüz. Yazarları, şairleri yakından tanır, dergileri, kitapları izler. Nâzım’ın bir şiirinde; “...Ve konuşmayı şehvetle seven insanlardı ki / Sırtı lacivert hamsilerin / Ve mısır ekmeğinin zaferi için / Hiç kimseden hiçbir şey beklemeksizin / Bir şarkı gibi ölebilirdiler” dediği gibi Karadeniz’in bıçkın delikanlılarından biridir. Bağımsız, demokratik, çağdaş bir Türkiye için mücadele veren 68 kuşağının harlı ateşinin içinden gelir. Onun değerli fikirlerinden yararlanır, yazdığım şiir ve öyküleri onunla paylaşır, görüşlerini alırım. Sadece ben miyim bunu yapan? Hayır, o, yüzlerce insanın dosyalarını elden geçirmiş, büyük bir titizlikle editörlüğünü yapmış, yayına hazırlamış, tanıtılması için çaba harcamıştır.
Editörlük deyip geçmeyin; en büyük editör elbette yazarın kendisidir; yazdıklarını beş on kez elden geçirir; demlendirir, yeniden okur, son düzeltmeleri yaptıktan sonra kitabını basıma hazır görür. Oysa editör, yazarın görmediğini görür; kurgu fikirlerini gözden geçirir, okuyucuların anlamasını kolaylaştırmak için içerikleri değerlendirir, eksikliklere ve fazlalıklara dikkat çeker. Metinde geçen tarih, istatistik vb. bilgilerin doğru olmasına özen gösterir. Yazarın gözünden kaçan yazım yanlışlarını düzeltir. Ünlü yazarlar, eserlerini önce editöre gönderir, görüşlerini aldıktan sonra yayımlatır. Almanlar, “Editörün elinden geçmeyen kitap kitap değildir” derler.
“Karadeniz’in sükuneti var içimizde, o yüzden hep dalgalı yüreğimiz” diyen bir şairdir Ahmet Özer. 1946’da Trabzon / Maçka’da doğmuş, Trabzon Lisesi’ni, Fatih Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü bitirmiş, Anadolu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde lisans eğitimi görmüş, değişik eğitim kurumlarında 29 yıl Türk dili öğretmenliği yaptıktan sonra 1996’dan 2015’e kadar Bilkent Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi’nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmıştır. Zengin bir edebiyat arşivi vardır.
İlk şiiri 1966’da yayımlanan Ahmet Özer, sanat yönetmeni olduğu Kültür Sanat Dergisi Kıyı’da, 1981-2015 sürecinde şiirleri ve değişik türde ürünleriyle yer almış, 1997-2001 arası yayımlanan Bilkent Üniversitesi Kültür-Sanat-Edebiyat Dergisi 4 Mevsim’in sanat yönetmenliğini yapmıştır. Değişik gazetelerde yüzlerce köşe yazısı yayımlamış, araştırma-inceleme, deneme, tanıtı, söyleşi türlerinde pek çok yazı yazmış, yurtiçinde ve dışında pek çok yerde düzenlenen sempozyumlarda, açıkoturum ve panellerde konuşmacı olmuş, yüzlerce radyo programında ve pek çok TV etkinliğinde yer almıştır. Ahmet Özer değerbilir bir yazardır. Edebiyat alanında ürün veren insanları ve eserlerini yaşatmayı, topluma tanıtmayı bir görev olarak üstlenmiştir.
Ahmet Özer’in Sözün Nakışı kitabından birkaç alıntı yaparak onun edebiyat dünyasına kısa bir yolculuk yapalım:
“Sanat ve edebiyatın konumu yaşanılan ülkenin toplumsal koşullarıyla bire bir ilintilidir. Açıyı biraz daha geniş tuttuğumuzda, konuya dünya ölçeğinden de bakmak olasıdır. Bugün dünya sanatçısının gündeminde ne var? Daha doğrusu ne olmalıdır?” (s.27)
“Türk edebiyatı, Türk şiiri; ulusumuzun dilini, yaşam kültürünü, uygarlık düzeyini öğrenmede önemli bir işleve sahiptir.” (s.30)
“Edebiyat adamı var oluş alanının gündemini belirlemesini bilmelidir. Geçmişte bu alanda emek sahibi olanlarla dirsek temasını yitirmeden, geleceğin dünyasına ışık tutabilmelidir. Yapıtını günübirlik kazanımların ötesinde sanatın gerçekliğiyle, estetiğin inceliğiyle oluşturabilmeli, çağıyla hesaplaşabilmelidir. Hangi dönemde yaşadığı ve ne yaptığı kayıtlara geçebilmelidir” (s.56)
“Tüm sanatçılar, kendinden önce var olan birikime doğarlar; zaman, onları yararlandıkları birikimden farklı noktalara yöneltir.” (s.58)”
Şair, Kıyı Dergisi Yayınları’ndan çıkan Çığlık adlı kitabında şunları söyler:
“Bireysel sorunlarımız karşısında gösterdiğimiz tepkilerin odaklandığı çığlıkların, toplumsal yaşamda karşılığı nedir? Kendimiz için attığımız çığlığı, başkaları için de atabiliyor muyuz?
Toplumsal tarih, atmadığı çığlık nedeniyle insanı ve insanlığı yargılayacaktır. Bütün ressamların, şair ve yazarların, müzisyenlerin sanattaki çığlığı; insandan aldığını değiştirip dönüştürerek yine ona verme üzerine kuruludur. (s. 6-9)
Ahmet Özer, Yolcu Yolun Nereye adlı kitabında yer alan Dilim Vay! başlıklı makalesinde Türkçenin, bir dönem Doğu kaynaklı sözcüklerin kuşatması altında yaşadığı tehlikenin bin katının Batı kaynaklı sözcük ve kavramlardan geldiğine dikkat çeker:
“İşin gerçeği, anadilimiz yurdumuzdur. Yurdumuzun üzerinde yaşamamız gereken mutluluğun belirleyicisi anadilimizdir. O nedenle anadilimizi öğrenmek, onu yabancı etkilerden korumak en önemli görevimizdir. Daha doğrusu yurtseverliğimizin belirleyici ölçütüdür.
Yahya Kemal’in “Bu dil ağzımda annemin sütüdür”, Dağlarca’nın “Türkçem benim sesbayrağım olarak nitelendirdiği Türkçemizin, kimliğini bulma konusunda Mustafa Kemal’e kulak verelim: “Ülkesini, yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk ulusu, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.” (s.27)
Bir yazarı birkaç alıntıyla anlatmak elbette mümkün değildir. Ahmet Özer, 50 yılı aşan sanat yaşamında birbirinden değerli eserler vermiş, edebiyatımıza önemli katkılar sunmuştur. Onu ve diğer çağdaş şairlerimizi, yazarlarımızı yakından tanımak, eserlerini okumak bizi geliştirecek, ufkumuzu açacaktır.
Avrupa’da yaşayan Türkler olarak dilimizi, kültürümüzü yaşatmak ve asimile olmamak için yıllardır mücadele ediyoruz. Derneklerimizin, pandemi dönemi bittikten sonra Türkiye’deki şair ve yazarlarımızı etkinliklerimize, okuma akşamlarına davet etmeleri Türkçe mücadelemize büyük güç katacaktır.
AHMET ÖZER’İN YAYIMLANAN KİTAPLARI:
Ş i i r
* Ayrı Beraberlikler, Türkiye Yazıları Yayınları, Ankara, Mart 1981, 80 s.
* Günle Dokunan, Dayanışma Kooperatifi Yayınları, Ankara, Eylül 1984, 63 s.
* Gecenin Kanayan Yerinden, Kerem Yayınları, Ankara, Mart 1987, 72 s.
* Söyle Yüzüm Tanığımsın, Cem Yayınları, İstanbul, 1990, 72 s.
* Aşklar Yedeğinde Ömrümüzün, Cem Yayınları, İstanbul, Kasım 1993, 87 s.
* Aşkın Taçyaprağı, Bilgi Yayınevi, Ankara, Mart 1998, 95 s.
* Sözümüz Vardı, Bilgi Yayınevi, Ankara, Kasım 2001, 112 s.
* Bir Şehrin Boynundayız, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2011, 118 s.
* Kardeş Yağmurlar, Çocuklar İçin Şiirler, (Resimleyen: Mustafa Delioğlu) Usar Yayınları, İstanbul, Şubat 2018, 72 s.
* Suları Çekilen Nehir, Şiir, Bilgi Yayınevi, Ankara, Mart 2018, 104 s.
Ö t e k i l e r
* Çocuklar Varken, Öykü, Prospero Yayınları, 1. Basım, Ankara, Ocak 1995, 78 s.; 2. Basım, Prospero Yayınları, Ankara, Mart 1996, 71 s. ; 3. Basım, Kültür Bakanlığı Yayınları (Resimleyen: Yıldız Cıbıroğlu) Ankara, 1998, 80 s. , 4. Basım, Anadolu Sanat Yayınları, (Resimleyen: Yıldız Cıbıroğlu) İstanbul, 2006, 80 s.; 5. Basım, Kıyı Dergisi Yayınları, (Resimleyen: Yıldız Cıbıroğlu) Trabzon, Şubat 2017.
* Onlarla Yaşadım, İnceleme, Prospero Yayınları, Ankara, 1995, 221 s.
* Yıldızlar Geceyle Gelir, İnceleme-Araştırma, Karşı Yayınları, Ankara, 1996, 221 s.
* Atlastan Bir Yeryüzü, Gezi Yazıları, İlkyaz Kitaplığı, Ankara, Mayıs 1996, 206 s.
* Sordum Söylediler, Anadolu Sanat Yayınları, Söyleşiler, İstanbul, 1996, 224 s.
* Sarkaç, Köşe Yazıları, Güldikeni Yayınları, Ankara, Mart 1998, 223 s.
* Denizin Öptüğü Kent, Köşe Yazıları, Güldikeni Yayınları, Ankara, Şubat 1999, 223 s.
* Sesimi Rüzgâra Verdim, Köşe Yazıları, Güldikeni Yayınları, Ankara, Kasım 1999, 222 s.
*Cumhuriyet Şiirimizin Korkusuz ve Coşkulu Şairi ŞİNASİ ÖZDENOĞLU (Muzaffer Uyguner’le), Biyografi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000, 211 s.
* Yüzün Yeryüzüdür, Köşe Yazıları, Güldikeni Yayınları, Ankara, Kasım 2000, 224 s.
* Bir Uzun Ölüm, Derleme, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2002, 206 s.
* Sözün Kanatlarında, Araştırma Yazıları, Makaleler, Tanıtmalar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2002, 268 s.
* Yolcu Yolun Nereye, Köşe Yazıları, Etikus Yayınları, İstanbul, Ocak 2004, 224 s.
* Bir Düşün Ardından, Makaleler, Damar Yayınları, Ankara, Kasım 2005, 224 s.
* Ömer Güner’e Armağan (Hazırlayan), Trabzon Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, Trabzon, Şubat 2005, 238 s.
* Kemençenin Telinden, Köşe Yazıları, Kıyı Dergisi Yayınları, Trabzon, Haziran 2007, 224 s.
* Yer Değiştiriyoruz Hayatla, Köşe Yazıları, Sarissa Yayınları, İstanbul, Nisan 2008, 214 s.
* Memleket Şairi Nabi Üçüncüoğlu, Biyografi, Phoenix Yayınları, Ankara, Şubat 2010, 239 s.
* Çığlık, Makaleler, Kıyı Yayınları, Trabzon, Şubat 2011, 159s.
* Trabzon’un Kalbi Meydan, Kent Monografisi, Heyamola Yayınları, İstanbul, 2011, 174 s.
* Ağızda Dilleri Gördüm, İnceleme, İsim Yayınları, Ankara, 2012, 214 s.
* Güneşi Alnında Taşıyan Gazeteci-Şair Ömer Turan Eyuboğlu, Biyografi, İsim Yayınları, Ankara, 2012, 496 s.
* Yazının ve Hukukun Aydınlık Penceresi Baki Akgül, Biyografi, Kıyı Dergisi Yayınları, Trabzon, 2012, 269 s.
* Sulusepken, Denemeler, Eleştiriler, Kıyı Dergisi Yayınları, Trabzon, Ekim 2014, 208 s.
* Sözün Nakışı, Makaleler, Denemeler, Eleştiriler, Kıyı Dergisi Yayınları, Trabzon, Ekim 2014, 223 s.
* Sesime Ses Verenler, Söyleşiler, Panama Yayıncılık, Ankara, Kasım 2015, 303 s.
* Düşlerine Tutundum, Söyleşiler, Panama Yayıncılık, Ankara, Kasım 2015, 304 s.
* Aydınlanma Savaşçısı İsmet Kemal Karadayı (Hazırlayanlar: Ahmet Özer-Tansu Bele), Artshop Yayınları, İstanbul, Ağustos 2016, 256 s. +8 s.
* Denizin Sesiyle (Türkçe-İngilizce Şiirler. Çevirmen: Yaprak Damla Yıldırım), Artshop Yayınları, İstanbul, Ağustos 2018, 80 s.
*Düşün Gerçeği, makaleler, yayıma hazırlanıyor.
ALDIĞI ÖDÜLLER:
1- 1981 Nevzat Üstün Şiir Başarı Ödülü
2- 1982 Ömer Faruk Toprak Şiir Mansiyonu
3- 1989 TRT İstanbul Radyosu Öykü Ödülü
4- 1991 Kökten Kitabevi Öykü Ödülü
5- 1993 Yunus Nadi Şiir Ödülü
6- 1998 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü
7- 2000 Trabzon Gazeteciler Cemiyeti Yılın Sanat Ödülü
8- 2002 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü
9- 2002 Sabahattin Sağıroğlu Trabzon’a Hizmet Ödülü
10- 2016 İsmet Kemal Karadayı Onur Ödülü (Şiir dalında)
