Ermenilerin, Erzurum işgali sırasında bölge halkına yaptığı mezalim birkez daha kanıtlandı.
Ermenilerin, Erzurum işgali sırasında bölge halkına yaptığı mezalim birkez daha kanıtlandı. Katliamın belgesi ise Rusya'da! Ermeni katliamına ilişkin Moskova kaynaklı bir belge daha ortaya çıktı. Moskovaâdaki Askeri Tarih Devlet Arşiviânde bulunan Tuğgeneral Bolhovitinovâun 11 Aralık 1915âte tarihli raporunda, Ermeni gönüllü birliklerinin ırkçı duygularla Müslüman halka karşı vahşi kırımlara giriştiği bilgisine yer veriliyor. Bugüne kadar birçok araştırmacı tarafından ortaya konulan Ermeni katliamı dönemin Rus genarali Bolhovitinov'un 11 Aralık 1915 tarihli raporla birkez daha kanıtlandı. Tarihi belge, günümüzde Erivan hükümeti ve diasporanın sloganı haline gelen "Türkler 1915 yılında 1.5 milyon Ermeniâyi öldürdü" iddiasını ilk elden çürüten bilgiler içeriyor. Sorumlu kendileri 11 Aralık 1915âte Rus karargahına gönderilen 65 sayfalık rapor, "Gerçek durum. Düzeltme" başlığını taşıyor. Taşnak Partisiânin, "Kafkas cephesinde Ermeni gönüllü çetelerinin faaliyetleri" başlıklı bir mektubu Rus Ãarıâna iletmesinden iki ay sonra yazılan raporun girişinde, Ermenilerin kaleme aldığı bu mektuptaki bilgilerin "siyasi amaçlı" olduğu uyarısı yapıldıktan sonra, bölgedeki "gerçek durum" özetleniyor. Bölgede patlak veren hadiselere, "Ermeni problemi olarak tabir edilen mesele" tanımını uygun gören Rus general, Osmanlı içinde istenmeyen unsur haline gelmelerinde sorumluluğu Ermenilere yüklüyor. Yönetmeniliğini Haluk Ãlçekçi'nin yaptığı "Cehennem Adası Nargin" adlı belgeselde de belgelenen katliamın en büyük sorumluları ise bazı Avrupa devletleri. İngiltere kışkırttı Bölgede fitilin 1915âten çok daha önce, 1890 tarihlerinde dış güçler tarafından ateşlendiğini merkeze bildiren Bolhovitinov, "Ãzellikle İngiltere, Osmanlı ile Ãarlık Rusya arasında ittifak kurulup Ortadoğuâda yeni güç merkezi oluşmaması için, Türkiyeânin doğusundaki Ermenileri kışkırtarak karışıklık çıkartmıştır. Bundan önce, Türkler, Ermeniler ve Kürtler barış içinde yaşıyordu. Hatta bölgedeki Ermenilerin hayat koşulları, Kürtlerâden ve Türklerâden bile iyiydi" diyor.
